Trang trí bàn thờ gia tiên như thế nào hợp phong thủy 2024

Việc trang trí bàn thờ gia tiên được các gia đình chuẩn bị chỉn chu, cẩn thận vì trong văn hóa tín ngưỡng thờ cúng của người Việt, bàn thờ gia tiên giữ một vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của người Việt Nam chúng ta. 

Vậy cách để làm sao trang trí phòng thờ gia tiên đúng chuẩn phong thủy? Cần lưu ý gì trong quá trình trang trí bàn thờ gia tiên? Quý khách hãy Nội Thất Nhà Số đi tìm câu trả lời qua bài viết dưới đây nhé!

Vì sao trang trí bàn thờ gia tiên cần phải hợp phong thủy ?

Trang trí bàn thờ gia tiên đúng cách sẽ giúp gia đình tránh được những điều đại kỵ, có nhiều tài lộc và phúc đức. Về mặt thiết kế bàn thờ phải đảm bảo sự hài hòa trong kiến trúc, đồng thời có mối liên hệ chặt với bản mệnh của gia chủ. 

Cách bài trí bàn thờ gia tiên đúng được coi như việc giữ gìn nét đẹp văn hóa tâm linh của dân tộc Việt Nam. Bởi vì việc sắp xếp bàn thờ giúp cho không gian tâm linh được toàn vẹn, gửi gắm tấm lòng thành kính của con cháu với ông bà tổ tiên. 

Bàn thờ gia tiên cũng chính là nơi con cháu tưởng nhớ tổ tiên; cùng nhau dâng hương, một biểu trưng cho truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc.

Các vật dụng đặc biệt trang trí bàn thờ gia tiên gồm những gì? 

Bàn thờ gia tiên đẹp và đầy đủ thể hiện sự chỉnh chu, ân cần, chăm sóc, thờ phụng của con cái với bậc ông cha. Cụ thể trên bàn thờ bao gồm các vật dụng sau đây:

• Bàn thờ gia tiên.
• Bát hương là không thể thiếu
• Đèn thờ sẽ gồm đèn thái cực và đèn lưỡng nghi
• Bình hoa – Mâm quả.
• Bộ chén nước.
• Khám thờ – Ngai thờ (nếu có).
• Ảnh thờ (nếu có).
• Bộ lư hương và đỉnh hương (nếu có).
• Đài đựng rượu (nếu có).
• Ống đựng hương (nếu có).
• Đũa thờ (nếu có).

Trang trí bàn thờ gia tiên của các miền khác nhau thế nào?

Đặc điểm trang trí bàn thờ gia tiên của miền Bắc

Tùy vào từng hoàn cảnh gia chủ mà diện tích không gian thờ cúng khác nhau. Thông thường thì bàn thờ miền Bắc chỉ có một cái giá gỗ treo trên cao. Ở một số gia đình khác tại ngoại ô miền Bắc hoặc những gia đình có diện tích nhà ở rộng rãi lại thờ tủ gỗ hoặc tủ đựng chè. 

Tức là phần dưới là ngăn trưng bày những món đồ có giá trị còn phần trên sẽ đựng đồ thờ để hương hỏa. Đồ thờ miền Bắc cũng có những nguyên tắc riêng cho từng loại. Ngày nay, nhiều lý do nên một số đồ thờ cúng đã bị giản lược bớt trong phong tục thờ cúng gia tiên trong gia đình Miền Bắc… Nhưng trên bàn thờ vẫn phải có những vật dụng sau:

1. Khảm thờ – Ngai thờ
2. Ảnh thờ
3. Bát hương
4. Đèn thái cực – Đèn lưỡng nghi
5. Lọ hoa – Mâm bồng ngũ quả
6. Chén nước
7. Hoành phi – Câu đối

Đặc điểm trang trí bàn thờ gia tiên của miền Trung

Khu vực miền Trung là nơi chịu tác động bởi khí hậu khắc nghiệt, thường có lũ lụt rất trong 3 miền nên có đất đai cằn cỗi, ít hoa quả. Vì vậy, trong những ngày lễ và Tết, mâm ngũ quả của miền Trung không quá câu nệ về hình thức. Chủ yếu sẽ cúng những loại quả đặc trưng quan trọng là lòng thành tâm dâng kính của con cháu. 

Đồng thời, miền trung có vị trí địa lý nằm giữa 2 miền Bắc và miền Nam nên phong tục thờ cúng ở miền Trung có những sự hòa trộn trong văn hóa. 

Lấy ví dụ, việc sắp xếp ly nước trên bàn thờ cũng có sự khác nhau. Vẫn là một hoặc ba bát hương cố định ở chính giữa bàn thờ, đằng sau là bộ tam sự hoặc bộ ngũ sự nếu có. Bên trên là chén nước, mâm bồng tạo minh đường tụ thủy. 

• Một số địa phương ở miền Trung sẽ theo phong tục Bắc, khi thờ sẽ thờ 3 ly nước cúng. Trong khi đó, một số nơi lại đặt 2 ly, nước và rượu theo phong tục Nam bộ, tượng trưng cho tinh hoa thanh khiết của đất trời. 
• Một sự khác nhau nho nhỏ nữa chính là một số nơi có người thờ tự tổ tiên là con trai trưởng của dòng họ nhưng một số nơi lại là con trai út.

Đặc điểm trang trí bàn thờ gia tiên của miền Nam

Ngày xưa, miền Nam gọi bàn thờ là cái giường thờ, cái tên này bắt nguồn từ tập tục cúng trên chiếc giường của ông bà cha mẹ khi còn sống nằm. Trước giường thờ sẽ là một chiếc bàn nhỏ được phủ lên mình là một lớp khăn vải đỏ. 

Được gọi là bàn nghi hay bàn độc. Chiếc bàn gồm có bộ như lư hương, bình bông và vùa hương bát nước (ngày nay gọi là bát hương chén nước thờ). Sau đó xuất hiện thêm tủ thờ, người miền nam lúc đầu vẫn sắp xếp bàn độc phía trong, thủ thờ sẽ ở phía ngoài.

Ngày nay, không phải mọi gia đình đều có không gian thờ cúng lớn, nên một số chỉ để tủ thờ không để bàn độc. 

Bàn thờ gia tiên ở miền Nam sẽ để bài vị của ông bà đã khuất cùng đồ sành sứ, đồ gốm, bên trái sẽ là bình bông, còn bên phải là đĩa trái cây. Khi nhìn vào trung tâm bàn thờ sẽ có hình lân hí cầu hoặc lư hương đồng. 

Phía trước tủ có bát nhang, cặp chân đèn và chén đựng nước, rượu u để đảm bảo sự linh thiêng của không gian.  Phía sau của bàn thờ sẽ có 3 chiếc bàn hình chữ nhật hoặc là hình vuông dùng để đặt đồ cúng lễ. 

Điểm đặc biệt nhất: Là ở miền Nam thường dùng tranh kiếng trên vách bàn thờ, xếp trên hình ông bà tổ tiên. Bức tường gần bàn thờ có treo thêm các tranh vẽ sơn thủy, thiên nhiên hay bức tranh được vẽ bằng màu nước trên vải bố hay.

Đồ thờ tại miền Nam gồm những vật phẩm thờ cúng cơ bản như:

1. Bộ tam sự (đỉnh đồng, đôi chân nến hoặc sẽ là cặp hạc ngự long quy)
2. Bát nhang
3. Mâm bồng
4. Bình bông
5. Chóe đại
6. Kỷ chén

Về bài trí, tủ thờ của một ngôi nhà truyền thống ở miền Nam nằm ở giữa phòng khách. Có một bộ trường kỷ phía trước còn hai bên là bộ ngựa (bộ giường ngày xưa). Khi khách tới chơi, chủ nhà sẽ mời khách ngủ ở hai bộ ngựa này.

Cách sắp xếp – trang trí bàn thờ gia tiên theo hướng, vị trí 

Bàn thờ vốn đã mang tính âm nên hướng bàn thờ cần phải đặt ở nơi có hướng dương thịnh để tạo nên sự hài hòa. Hướng cực dương ở đây là hướng Tây Bắc vì là hướng có mặt trời mọc. Đồng thời trong phong thủy, đặt bàn thờ theo hướng tuổi sẽ mang tới nhiều lợi ích, ví dụ như Sinh Khí,  Diên Niên, Thiên Y, Phục Vị 

• Sinh Khí: là đường công danh phát triển và công việc thuận lợi
• Thiên Y: là về có sức khỏe, mọi bệnh tật đều sẽ qua
• Diên Niên: thì các quan hệ và về đường tình cảm giữa những người thân trong gia đình sẽ tốt đẹp.
• Phục Vị: hướng này sẽ giúp cho gia chủ luôn tự tin trong cuộc sống, thành công trong học vấn hay thi cử.

Hướng đặt bàn thờ gia tiên theo tuổi để hợp phong thủy:

• Tuổi Tý: 

Muốn sinh khí tốt thì đặt bàn thờ tại hướng Bắc

Diên Niên hướng Đông, 

Thiên Y là hướng Nam

Phục Vị là hướng Đông Nam.

• Tuổi Sửu: 

Hướng Tây tốt về Sinh Khí, 

hướng Tây Bắc tốt về Diên Niên 

Thiên Y hướng Tây 

Phục Vị hướng Tây Nam.

• Tuổi Dần: 

Hướng Đông Bắc tốt về Sinh Khí

Tây Bắc hướng về Diên Niên

Hướng Tây tốt về Thiên Y 

Hướng Tây Nam tốt về Phục Vị.

• Tuổi Mão: 

Hướng Đông Nam tốt về Sinh Khí cho tuổi Mão 

Hướng Nam tốt về Diên Niên

Hướng Đông tốt về Thiên Y

Hướng Bắc tốt về Phục vị

• Tuổi Thìn: 

Sinh Khí sẽ tốt theo hướng Nam 

Diên Niên sẽ tốt cho hướng Đông Nam 

Thiên Y tốt tại hướng Bắc 

Phục Vị tốt khi theo hướng Đông 

• Tuổi Tỵ: 

Đông Bắc sinh khí sẽ tốt

Diên Niên tốt chọn hướng Tây Bắc

Thiên Y chọn hướng Tây Nam sẽ tốt.

• Tuổi Ngọ: 

Hướng Đông Nam tốt về Sinh Khí

Hướng Nam tốt về Diên Niên

Hướng phía Đông về Thiên Y, 

Phục Vị là hướng Bắc

• Tuổi Mùi: 

Sinh Khí tốt tại hướng Đông, 

Diên Niên chọn hướng Bắc, 

Thiên Y chọn hướng Đông Nam 

Hướng Nam tốt cho Phục Vị.

• Tuổi thân: 

Hướng Tây Nam – Sinh Khí tốt

Hướng Tây – Diên Niên tốt

Tây Bắc – Thiên Y tốt

Đông Bắc – Phục Vị tốt.

• Tuổi Dậu: 

Hướng Tây Bắc tốt cho Sinh Khí

Hướng Đông Bắc Diên Niên sẽ tốt

Hướng Tây Nam tốt về Thiên Y

Hướng Tây cho Phục Vị.

• Tuổi Tuất: 

Hướng Tây tốt cho Sinh Khí 

Hướng Tây Nam – Diên Niên sẽ tốt

Hướng Tây Nam tốt về Thiên Y

Hướng Tây tốt về Phục Vị

• Tuổi Hợi: 

Đông Bắc tốt về Sinh Khí

Tây Bắc cho Diên Niên

Hướng Tây tốt cho Thiên Y

Hướng Tây Nam tốt về Phục Vị.

Hướng dẫn chi tiết cách sắp xếp – trang trí bàn thờ gia tiên theo phong thủy 2023

Sau đây là cách bài trí bàn thờ gia tiên cho từng đồ vật theo phong thủy giúp gia chủ tránh được những điều đại kỵ kém may mắn mà còn đem đến tài lộc, vượng khí của gia tiên mang lại.

1. Bàn thờ

Bàn thờ gia tiên trong gia đình thường sẽ được đặt ở một phòng riêng (nếu có) không bị các không gian sinh hoạt khác tác động. Phía sau bàn thờ cần phải là tường để vững chãi, lưu ý tránh không dựa vào cửa sổ hoặc tường khí. 

Đồng thời, không gian phòng thờ cần thể hiện sự tôn nghiêm và nên sơn các màu thâm trầm chủ đạo như: Nâu, màu gỗ, vàng kem và màu của những bức sơn mài, sơn son thếp vàng, hoành phi câu đối..v.v.. Ngoài ra, chú ý không được đặt bàn thờ nhìn ra hướng Ngũ quỷ. Tránh đặt bàn thờ dựa lưng vào phòng và nhà vệ sinh.

2. Khám thờ – Ngai thờ

Khám thờ quan trọng đặc biệt với những gia đình có truyền thống gia phả lâu đời. Khám thờ được làm bằng gỗ có trang trí hoa văn cầu kỳ và được đặt trong cùng – sát tường. Còn ngai thờ sẽ là phần thay thế cho khám thờ, nhỏ gọn bên trong chỉ cần đặt bài vị tượng trưng cho tổ tiên.

3. Ảnh thờ

Hình ảnh của người đã khuất đặt theo nguyên tắc nam – tả (trái), nữ – hữu (phải) tính từ phía trong bàn thờ nhìn ra.

4. Bát hương

Đây là vật dụng quan trọng trên bàn thờ dùng để cắm nhang hành lễ, cúng bái và cầu khấn… Số lượng bát hương thường sẽ là số lẻ, điển hình và phổ biến nhất vẫn là 3 bát hương. Đối với một số gia đình có bàn thờ nhỏ tối giản không gian thờ có thể sử dụng một bát hương.

5. Đèn thái cực – Đèn lưỡng nghi

Đèn thái cực thường sẽ được đặt ở chính giữa bàn thờ – phía dưới chân khám thờ. Đèn thái cực này luôn phải sáng trong không gian thờ, bạn nên sử dụng đèn hoạt động bằng điện thay cho đèn dầu để an toàn. 

Theo quan niệm dân gian xưa, Thái cực sẽ sinh Lưỡng nghi cho nên đèn lưỡng nghi (cặp chân nến) cần phải có nhau nếu bạn dùng đèn thái cực. Đèn lưỡng nghi đặt ở hai bên góc ngoài bàn thờ tượng trưng cho ánh sáng của mặt trăng và mặt trời.

6. Lọ hoa – Mâm quả

Bình hoa thờ nên đặt tại bên trái, còn mâm ngũ quả bên phải tính từ điểm trong bàn thờ nhìn ra theo phong thủy thuận theo khí vượng có từ thời xa xưa.

7. Bộ đỉnh hương

Bộ đỉnh hương bao gồm 3 phần được đặt hết phía sau bát hương, trong đó thì lư đồng ở trung tâm, 2 nến đồng hoặc 2 con hạc được đặt tại hai bên. Bộ đỉnh hương dùng để đốt trầm hương trong các dịp lễ giúp không gian thờ cúng thêm trang trọng hơn. Tuy nhiên, bộ đỉnh hương này cũng không quá quan trọng và chỉ sử dụng cho những phòng thờ lớn cho nên không có cũng không sao cả.

8. Ba chén nước

Ba chén nước thường dùng để đựng nước hoặc rượu trong mỗi dịp cúng bái, thắp hương đặt phía trước bát hương.

9. Hoành phi (bổ sung)

Có 2 loại là Đại tự (Tích Thiện Dư Khánh) mang nghĩa “Tích thiện có nhiều phúc” và Cuốn thư (Đức Lưu Quang) mang nghĩa “Đức sang lưu giữ muôn đời”, phía hai bên sẽ có tên người lập – năm lập. 

10. Câu đối (bổ sung)

Văn học Việt Nam có rất nhiều mẫu câu đối hay và ý nghĩa bạn có thể lựa chọn. Tuy nhiên, hãy chọn những câu đối liên quan đến tài lộc, khí vượng hoặc đem đến may mắn.

Các lưu ý quan trọng trong cách trang trí bàn thờ gia tiên

Không được bố trí phòng thờ ở chung với phòng ngủ

Phòng ngủ là không gian sinh hoạt riêng tư của vợ chồng gia đình, nên khi đặt bàn thờ bạn không nên đặt gần khu vực này. Sẽ ảnh hưởng đến không gian thanh tịnh của bàn thờ.

Bàn thờ luôn phải dọn dẹp sạch sẽ

Nơi thờ cúng ông bà tổ tiên phải thường xuyên được vệ sinh,  lau dọn sạch sẽ và nên thắp nhang mỗi ngày để tạo sự linh thiêng và ấm cúng. Khi lau dọn bàn thờ, gia chủ nên sử dụng chổi sạch, khăn sạch, nước sạch để thể hiện lòng kính hiếu, thành tâm với gia tiên.

Không kê bàn thờ theo hướng trực tiếp với cửa ra vào

Không gian thờ vốn thuộc về sự yên tĩnh để tạo cảm giác thanh thản. Việc bạn kê bàn thờ hướng trực tiếp với cửa ra vào sẽ khiến cho luồng khí trong nhà bay ra cửa hết làm tài lộc của gia đình cũng thất thoát, làm ăn khó khăn.

Không được đặt bàn thờ ở dưới cửa sổ

Không nên dưới cửa sổ vì sẽ làm thoát khí, làm cho gia chủ không gặp nhiều may mắn. Nếu diện tích ngôi nhà quá eo hẹp khiêm tốn thì có thể đặt bàn thờ ở vị trí có nhiều người nhìn thấy và nên có rèm che 2 bên, phía trước.

Không đặt bàn thờ ở gần nhà tắm, nhà vệ sinh hoặc những nơi thiếu sạch sẽ

Không thích hợp để đặt ở những khu vực như nhà vệ sinh, nhà tắm, bếp và nơi rửa chén,… vì bàn thờ là linh thiêng trong nhà. Vì sẽ làm ô uế không gian thờ cúng của bạn. Nếu diện tích ngôi nhà nhỏ thì bạn có thể đặt bàn thờ ở trên cao, tránh xa nơi không sạch sẽ.

Bài trí bàn thờ trang nghiêm và chu đáo

Sắp xếp, bài trí vật phẩm, lễ cúng trên bàn thờ đầy đủ, chu đáo để thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với ông bà gia tiên. Tuy nhiên không nên trang trí bàn thờ quá lòe loẹt, nhiều màu sắc và sử dụng nhiều loại cây mang tính âm.

Ngoài các lưu ý trên, bạn cần lưu ý thêm một số điều sau:

• Không bố trí ánh sáng đèn ở trong phòng thờ có hướng chiếu thẳng vào người ngồi lễ cúng.
• Không nên sử dụng đèn chùm có kích thước lớn, quá lớn để tránh làm mất cân đối trong không gian.
• Không nên dùng đèn có màu tối để tránh gây cảm giác lạnh lẽo, u ám trong phòng thờ.
• Hạn chế sử dụng các loại đèn có quá nhiều màu sắc khác nhau vì sẽ làm ảnh hưởng đến sự trang nghiêm của nơi thờ cúng.

Kết luận

Hy vọng, qua những thông tin hữu ích phía trên của Nội Thất Nhà Số với nội dung về cách trang trí bàn thờ gia tiên trong nhà theo phong thủy. 

Đã giúp quý khách có thể hiểu thêm và biết cách bố trí bàn thờ gia tiên để không gian thờ cúng trở nên trọn vẹn và ấn tượng hơn, cũng như mang đến may mắn, tài lộc cho gia đình.